Gościno - Sołtys Ryszard Maksymiuk
"Sołectwo Gościno", obejmuje miejscowości: Gościno. Rada sołecka, która wspomaga sołtysa może się składać od 3 do 7 członków, a ich liczbę ustala zebranie wiejskie.
Miasto w północno-zachodniej Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, siedziba gminy Gościno. Leży na Równinie Gryfickiej, nad strugą Gościnką.
Najdawniejsze wzmianki o Gościnie pochodzą ze źródeł pisanych z XIII stulecia. Pierwszy chronologicznie dokument z wymienioną nazwą Gościna pochodzi z 1238 r. Papież Grzegorz IX potwierdza w nim, że zakon Joannitów jest w posiadaniu dóbr Gościno i Myślino. Dzieje Gościna są nierozerwalnie związane z zakonem rycerskim Joannitów – kawalerów maltańskich. Wzmocnieniu nadrzędnej roli Gościna w okolicy sprzyjało także utworzenie parafii rzymsko-katolickiej w 1260 roku. W dniu 11 sierpnia 1290 roku ówczesny właściciel Gościna - Johann von Romel sprzedał miejscowość. Nabywcą był klasztor cysterski w Doberman w Meklemburgii. Schyłek XIII wieku zamyka słowiański etap w dziejach Gościna wprowadzając tzw. prawo niemieckie i stosunki feudalne na wsi. W pierwszej połowie XIV wieku Gościno sprzedano Kołobrzegowi, który był właścicielem wsi przez kilka stuleci. W XVI wieku pod wpływem reformacji, w związku z odgórnymi zarządzeniami, religię katolicką, zastąpiło wyznanie luterańskie ( ewangelickie). Księży – proboszczów zastąpili na parafii w Gościnie protestanccy pastorzy. Wojna 30 letnia (1618-1648) spowodowała ubytek ludności na Ziemi Kołobrzeskiej o ok.66 % . Ludność Gościna osiągnęła stan sprzed 30-letniej wojny dopiero w połowie XVIII wieku. W 1690 roku przez Gościno przejeżdżał elektor brandenburski Fryderyk III Hohenzollern. Zaplanował on w Gościnie krótki postój. Wywołało to zrozumiałe poruszenie wśród rajców kołobrzeskiego magistratu. Zarządzono natychmiastowe prace porządkowe we wsi, naprawę mostu na Goścince, oraz uporządkowanie drogi. Przy robotach zatrudnieni byli mieszkańcy Gościna. W 1611 roku wyburzono stary, stojący od XIII w. kościół gościński podejmując się budowy nowego. Został on poddany w poł XIX stulecia zasadniczej przebudowie. W okresie przypadającego na przełom XIX i XX stulecia szybkiego rozwoju Gościna, koniecznym stało się uruchomienie szkoły na miarę potrzeb i ambicji mieszkańców . Uwieńczeniem podjętych działań było otwarcie 14 listopada 1926 roku nowej placówki oświatowej . Wraz ze szkołą do użytku oddano salę sportową i plac sportowy. Na zajęcia lekcyjne uczęszczało w latach 30 – tych przeciętnie 300 uczniów, zatrudnionych było 6 pedagogów. Na terenie szkoły w 1938 roku obchodzono uroczyście 700- lecie Gościna. Z tej okazji otwarto we wsi bibliotekę z czytelnią i wypożyczalnią, pełniącą jednocześnie funkcję księgarni.
Na początku XX stulecia Gościno stało się lokalnym węzłem drogowo- kolejowym. Przy dworcu funkcjonowała restauracja obsługująca podróżnych. Ruch samochodowy był do wybuchu II wojny światowej słabo rozwinięty. Istniały wprawdzie 2 warsztaty mechaniki i elektroniki pojazdowej, ale tylko nieliczni mieszkańcy mieli własne auta. Kolejka gościńska należała do liczących się pracodawców dając zatrudnienie 16 osobom. Jednym z największych zakładów, którego powstanie i lokalizacja miały ścisły związek z rozwojem infrastruktury komunikacyjnej, była uruchomiona w roku 1902 mleczarnia. W Gościnie funkcjonowało szereg warsztatów rzemieślniczych: działała piekarnia , młyny, zakłady fryzjerskie. Usługi swoje świadczyli kominiarze, ślusarze, szewcy, zegarmistrz.
Systematycznie rosła w omawianym okresie liczba mieszkańców. W 1844 r. w Gościnie zamieszkiwało 794 ludzi, w 1867 r.- 1311, a na krótko przed wybuchem II wojny światowej w 1937 r. - 2187 . Ze wzrostem zaludnienia postępowała rozbudowa miejscowości. W roku 1928 w Gościnie powstała spółdzielnia mieszkaniowa „Wspólny Dom”, której członkowie przystąpili do budowy standardowych domków jednorodzinnych w północno- zachodniej części wsi. Ważnym wydarzeniem w życiu Gościna stało się zaopatrzenie wsi w elektryczność, co nastąpiło w roku 1911. W okresie republiki weimarskiej (1919 – 1933) pojawili się w Gościnie pierwsi abonenci telefoniczni. Głównym środkiem masowego przekazu stawało się radio. Dostępna była prasa, chętnie czytywano ”Kolberger Zeitung” ( Gazeta Kołobrzeska), na łamach której publikowano informacje z Gościna.
Drugim, po budynku szkoły, wyraźnym i malowniczym akcentem architektury Gościna przed II wojną światową był szpital. Powstał z inicjatywy Przewodniczącej miejscowego Czerwonego Krzyża pani von Braunschweig. W sumie ze służbą zdrowia wg spisu z 1937 roku w Gościnie związanych było co najmniej 19 osób. Obok dwóch wykwalifikowanych lekarzy w Gościnie pracował dentysta, aptekarz, i weterynarz. We wsi działały dwa młyny. Młyn wodny stoi nadal nad Gościnką, w południowo-wschodniej części miejscowości. Drugi znajdował się naprzeciwko budynku gminy. W dzisiejszym budynku policji pracowała żandarmeria. Straż pożarna miała remizę na końcu ulicy, przy której stoi szkoła z 1926 roku. Gościno było wsią w znacznej mierze samowystarczalną. Dobrą marką cieszyli się sklepikarze. Aby nie utracić klientów tutejsi handlowcy organizowali sprzedaż obwoźną. Ciekawym elementem gościńskiej wytwórczości rzemieślniczo przemysłowej były dwa warsztaty produkujące drewniaki, które w regionie cieszyły się renomą.
W Gościnie na „Dorfplatz” (Plac Wiejski) odbywały się ważne uroczystości. Przy tym placu mieściły się dwie restauracje. W nich odbywały się zabawy taneczne oraz imprezy kulturalne. Na Dorfplatz przybywały wędrowne grupy teatralne oraz cyrkowe. Szczególnym powodzeniem cieszyły się pokazy tresury niedźwiedzi, z którymi artyści pozwalali zabawić się zgromadzonej publiczności. W Gościnie odbywały się zaimprowizowane manewry wojskowe. Wieś wypełniały wtedy dźwięki muzyki marszowej. Młodzi mężczyźni doskonalili swą tężyznę fizyczną i umiejętności sportowe w ramach związku strzeleckiego. Raz w roku organizowano festyn, którego kulminacją był wybór „króla strzelców”. W 1945 roku nastąpił koniec rozdziału niemieckiego w historii wsi i gminy Gościno. Proces polonizacji przebiegał sprawnie. Większość osadników przybyła z Polski centralnej i tzw. “ściany wschodniej”.
W Gościnie oprócz osadników rolnych napływali również przedstawiciele rzemiosła. W 24 zakładach rzemieślniczych zatrudnionych było 25 rzemieślników. Były to przedsiębiorstwa małe, rodzinne, ale prezentujące już zróżnicowany profil wytwórczości. Brak na terenie Gościna większych działań wojennych przyczynił się do zachowania prawie w całości budynków mieszkalnych i gospodarczych. W latach 70- tych Gmina Gościno nagrodzona została tytułem krajowego „Mistrza Gospodarności” . Kulminacyjnym wydarzeniem tamtych dni była wizyta w Gościnie najwyższych przedstawicieli państwowych Edwarda Gierka – I sekretarza KC PZPR , Przewodniczącego Rady Państwa prof. Henryka Jabłońskiego oraz Prezesa Rady Ministrów Piotra Jaroszewicza. Od 1973 roku Gościno jest siedzibą gminy wiejskiej. Od 1 września 1982 roku funkcję Naczelnika Gminy, a od 13 czerwca 1990 roku do 1998 roku funkcję Wójta pełnił Stanisław Fijałkowski. Do najważniejszych instytucji i przedsiębiorstw w Gościnie należały m.in. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska, Gminna Spółdzielnia „SCh”, Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Bank Spółdzielczy, Nadleśnictwo Gościno, Zespół Szkół Rolniczych,Szkoły Podstawowe w Gościnie i Robuniu, Przedszkole w Gościnie, Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny, Państwowy Dom Małego Dziecka, Dom Handlowy, bar gastronomiczny, masarnia, dwie piekarnie, zakład fryzjerski, zakład fotograficzny myjnia dla pojazdów transportowych. Gościno w latach powojennych, aż do dziś zachowało charakter dużej prężnej wsi z przewagą elementów miejskich. W dniu 11 października 1998 roku na Wójta Gminy Gościno wybrany został Marian Sieradzki. W związku z nowym podziałem terytorialnym państwa od 1 stycznia 1999 roku Gościno leży w powiecie kołobrzeskim, który wchodzi w skład województwa zachodniopomorskiego. Gościno usytuowane jest na szlakach komunikacyjnych o znaczeniu wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 162, kilka dróg powiatowych oraz drogi i ulice gminne. Obręb Gościna zajmuje powierzchnię 1460 ha. jej układ urbanistyczny jest podłużny (wzdłuż drogi wojewódzkiej) - o układzie ulicowym (wielodrożnica).
Źródło: M. Bernaś, Z dziejów Gościna i okolicy, wyd. Urząd Gminy Gościno.
Ważne obiekty:
Kościół parafialny pw. Świętego Andrzeja Boboli w Gościnie pochodzący z 1865 roku kościół neoromański, zbudowany z kamienia polnego poświęcony 1945. Zlokalizowany na południowym skraju miejscowości, na wzgórzu, przy dawnym cmentarzu przykościelnym. Kościół jest obiektem zakwalifikowanym do wpisu do rejestru zabytków. W kościele znajduje się chrzcielnica kamienna w kształcie kielicha, wykuta z jednego głazu wapienia gotlandzkiego, z przełomu XII i XIII wieku. Jest to jeden z nielicznych zabytków sakralnych tego typu na Pomorzu Zachodnim. Kościół w średnim stanie technicznym. Planuje się modernizację kościoła.
Dwór w Gościnie Dwór z początku XIX w. z parkiem krajobrazowym i zabudowaniami folwarcznymi pochodzący z końca XVIII i początku XIX w. Obecnie dwór wykorzystywany jest na cele biurowe. Parterowy dwór zbudowany jest na kamiennym fundamencie, w konstrukcji ryglowej, wypełnionej gliną i cegłą, otynkowany i ozdobiony boniowaniem. Dwór usytuowany jest w południowo-wschodniej części wsi, fasadą zwrócony na północny-zachód, w kierunku podwórza gospodarczego. Naczółkowy dach został pokryty łupkiem. Obiekt ten jest dziś jedną z nielicznych, zachowanych na terenie województwa zachodniopomorskiego szachulcowych budowli dworskich o charakterystycznej malowniczej bryle pochodzącej z tego okresu. W bardzo dobrym stanie technicznym.
Park przy kościele parafialnym pw. Św. Andrzeja Boboli w Gościnie
W parku znajduje się głaz 2-metrowej długości wyrastający z ziemi na wysokość do 1 metra. Przed II wojną światową Niemcy nazywali go „Katrinenstein”, co daje się przetłumaczyć jako „Kamień Katarzyny”. Głaz związany jest z legendą Katarzyny von Grabs, córki rycerza z okolicznego grodu.
Legenda:
Najbardziej znaną legendą związaną z okolicą jest podanie związane z Kamieniem Katarzyny (Katrinenstein). Jest to głaz około dwumetrowej długości o dość regularnych kształtach, który od wieków leżał sobie nad Gościnką na południe od młyna, lecz w roku 2007 został przeniesiony na skwer niedaleko kościoła.
Katarzyna von Grabs była córką rycerza, którego zamek wznosił się między Mołtowem a Gościnem na wzgórzu nad Gościnką. Miała także brata, człowieka wesołego i żądnego uciech. Sama natomiast była pod przemożnym wpływem Kościoła, a po założeniu w Gościnie parafii zapragnęła zrobić dla niego coś wyjątkowego. Wszystko jednak wskazywało, że braciszek - a przy okazji dziedzic włości rodowych - nie za bardzo będzie się chciał się podzielić dobrami. Katarzyna zrobiła wtedy coś strasznego - skrytobójczo otruła brata. Czyn ten jednak wyszedł szybko na jaw, a sprawczyni została osądzona i skazana na śmierć przez tradycyjne łamanie kołem. Rodzice jednak wystąpili o nadzwyczajny akt łaski do samego papieża. Ten uznał, że u podstaw tego czynu stało dobro Kościoła i zmienił karę śmierci na ciężką pokutę - musiała m.in. odbyć pieszą pielgrzymkę do Grobu Chrystusa w Ziemi Świętej, a idąc, każdego dnia o określonej porze ma pełznąć na kolanach z kołem zawieszonym na ramieniu. Po wykonaniu pokuty, po latach Katarzyna wróciła do domu i poświęciła się działalności charytatywnej i z czasem zaczęto ją nazywać "świętą". Miejsce jej spoczynku ma upamiętniać ten wielki kamień.
Biblioteka publiczna im. im. Tomasza Nocznickiego
W Gościnie funkcjonuje Biblioteka Publiczna, która zajmuje pomieszczenie na parterze budynku Urzędu Gminy w Gościnie (pomieszczenia wypożyczalni, czytelni - 14 miejsc, informatorium i zaplecze socjalne). W roku 2004 w bibliotece uruchomione zostały 3 stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu. Od 2004 do biblioteki zostało dołączone także nowe pomieszczenie (30 m2). Remont został wykonany w ramach dofinansowania ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR). Nowe pomieszczenie jest miejscem prac twórców ludowych działających w Klubie Miłośników Sztuki Ludowej „Pętelka”. Celem biblioteki jest komputeryzacja księgozbioru biblioteki. Stan techniczny budynku biblioteki jest bardzo dobry. Wykonano remont w ramach projektu pn. „Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej na terenie powiatów: białogardzkiego, drawskiego, kołobrzeskiego, koszalińskiego, szczecineckiego i świdwińskiego” .Projekt współfinansowany był przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Dom Kultury w Gościnie
Sposób spędzania czasu wolnego ma wpływ na rozwój emocjonalny, intelektualny, społeczny, a także fizyczny. Z uwagi na to, że ludzie bardzo różnią się między sobą, różne są także ich sposoby na spędzanie tego wolnego czasu.
Od 9 kwietnia 2010r. rozpoczęła swoją działalność Agencja Kultury i Sportu. Nowo powstały Dom Kultury poleca korzystanie z komputerów, sali fitness, a także zachęca do tańców i śpiewów pod okiem specjalistów w tych dziedzinach. Jest także Pokój twórców ludowych, w którym można rozwijać swoje umiejętności manualne i plastyczne. Do dyspozycji jest także bufet, który jest w pełni wyposażona. Można także uczestniczyć w zespole ludowym. Obiekt jest otwarty od wtorku do soboty od godziny 1400 do 2200.
Projekt „Adaptacja budynku na Dom Kultury w Gościnie - etap I i II” został zrealizowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz środków własnych Gminy Gościno w roku 2008/2009.
Projekt pn. „Zakup wyposażenia do Domu Kultury w Gościnie” był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach działania Odnowa i rozwój wsi Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Budynek zaplecza i obsługi użytkowników stadionu
„Budowa budynku zaplecza i obsługi użytkowników stadionu”, który otrzymał dofinansowanie z Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013. Budynek będzie otwarty w 2011 roku. W środku pomieszczenia jest kręgielnia, sala fitness, 9 pokoi. Budynek przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych.
